Ik had een tijdje geleden de eer om een wandeling te begeleiden in het kader van een jonge man wiens leven veel te vroeg eindigde. Zijn gezin komt jaarlijks samen om hem te herdenken en deze keer werd het een bosbad met Barrevoets.
Het werd geen typisch bosbad maar eentje met technieken uit de natuurcoaching erin verweven wat voor mij, als gids/coach, een perfecte match is. Waar het bosbad rust en verstilling biedt helpt de natuurcoaching om onbewuste processen op een zachte manier naar de oppervlakte te brengen. Zo komen we stap voor stap, pelletje per pelletje, dichter bij waar de kern van ons verdriet huist.
Het al enkele jaren geleden dat deze mensen hun zoon/broer verloren, enkele jaren lijkt al een tijdje. Maar op rouwen staat geen einddatum, rouw kent zijn eigen kronkelende weg en kent tijd noch structuur. Net als je denkt ‘het ergste is achter de rug’ duikt er tijdens een alledaags gesprek een gedachte of herinnering op en voel je terug heel duidelijk waar de pijn zijn plaatsje verovert heeft in je lichaam, hart en geest. In rouwverwerking zit het woord werken, en dat is het ook. De vraag hierbij is of je een verlies kan verwerken of kan aanvaarden, misschien zeggen we beter dat we ermee leren leven en het een plaats geven.
Rouw gaat samen met een heel uitlopend pallet van gevoelens die dan ook nog eens heel individueel zijn. In het begin is er vanuit de omgeving veel aandacht voor deze gevoelens maar hoe dan gaat het leven verder en verslapt de aandacht voor de rouwende. Uitspraken als ‘je leert er wel met leven’ of ‘je hebt nog kinderen die je aandacht nodig hebben’ zijn vaak goedbedoeld maar werken meestal averechts en doen de rouwende zich terugtrekken op zijn eigen veilige eiland van verdriet.
Hoe dapper en krachtig vond ik dit gezin om jaarlijks bij elkaar te komen en de pijn samen een plek te geven. Om te helen door te delen met elkaar. Om ruimte te geven aan de rouw. Om elkaar te vinden in de rouw, hoe individueel die ook is. Om bij elkaars eiland op bezoek te komen. Om niet alleen de pijn te delen, maar ook de schoonheid te kunnen zien en dankbaar te zijn voor alles wat ooit was.
Zeker, ze hadden ook kunnen kiezen om ‘gewoon’ een wandeling in het bos te maken. Het bos is dan enkel decor, een mooie omgeving. Maar door te kiezen voor een gids werden ze, via verschillende uitnodigingen, eerder deel van het decor en kwam er een diepere verbinding met henzelf, elkaar en het bos. In rouw is het immers ontzettend belangrijk om alle emoties te doorleven, te erkennen en te delen. Het was ontroerend om te zien hoe deze mensen, via de symboliek in de natuur, terug heel dicht bij hun gevoel terecht kwamen en dit ook deelden met elkaar. Rauw verdriet, kwaadheid, machteloosheid maar ook dankbaarheid passeerden elk in de kring en mochten zijn wat ze zijn. Geen pleisters op de wonde, geen gesus noch betuttel. Rouw is rauw en dat mag het ook zijn, zonder franjes, zonder opsmuk.
Niet dat ik nog bewijzen nodig heb of zoek, maar ik mocht terug respectvol getuige zijn van wat stilte en vertraging in een natuurlijke omgeving ons brengt. Het is alsof er, zoals bij een ajuin, pelletje per pelletje meer verdichting bij je kern komt. De vertragende meditatieve uitnodigingen in combinatie met de symboliek in de natuur zijn een heel mooie combinatie om dit levensitem een plekje te geven. De bomen waren stil aanwezig, de wind bracht beweging in de emoties, het water verzachtte en ik was als gids zo dankbaar en nederig de poort naar het bos.